Aan het einde van het jaar wordt de tuin weer winterklaar gemaakt. Maar doe je dat te ordelijk, te netjes, dan breng je de dieren in je tuin in de problemen. Egels houden bijvoorbeeld van een rommelhoekje om in de winter lekker in weg te kruipen, maar ook van uitgebloeide planten vol hapklare zaden.
In onderstaande tips wordt uitgelegd hoe je de tuin winterklaar kunt maken en niet alleen de planten, maar ook de dieren de winter door kunt helpen.
-
Schuilplekken voor de winter
Gooi al je snoeihout, takken en ander spul op een hoopje. Dit is een heerlijke schuilplek voor egels en insecten. Doordat de vertering in de winter gewoon doorgaat, komt er warmte vrij, zodat deze dieren een heerlijk warm plekje hebben om te overwinteren. Bovendien komen andere dieren graag eventjes langs om van die insecten te eten.
-
Maak een egelhuis
Zoals je waarschijnlijk wel weet, slapen egels in de winter. Je kunt heel eenvoudig een heerlijk slaapplaats maken voor de egel door een oude krat omgekeerd neer te zetten of met wat planken een ruimte te creëren. Doe er wat droge bladeren in om de ruimte te vullen. Zorg er ook voor dat de egels van de ene naar de andere tuin kunnen komen. Als dat niet kan, maak dan een kleine opening aan de onderkant van je heg of schutting.
In een verloop van slechts 10 jaar is 50% van alle egels verdwenen. Dat komt doordat ze steeds minder ruimte hebben om te leven en te overleven. Ze raken uitgehongerd of worden vergiftigd en maar liefst 135.000 egels worden elk jaar overreden. Je ziet, ze hebben onze hulp hard nodig.
-
Laat uitgebloeide planten staan
Het lijkt misschien niet altijd even netjes, maar je kunt het beste de uitgebloeide planten laten staan. De vogels en insecten zullen je er heel dankbaar voor zijn. Zij kunnen zich in de winter dan lekker voegen met de zaden van deze planten. Bovendien kunnen insecten de stengels van deze planten gebruiken om te overwinteren. Vaak zitten er ook veel eitjes, larven en cocons van insecten op deze stengels. Misschien toch het overwegen waard om je uitgebloeide planten pas in het voorjaar op te ruimen om zo allerlei dieren en insecten te mogelijkheid te geven veilig de winter door te komen.
-
Recycle afgevallen blad
Veel mensen gaan direct aan de slag om de van de bomen en struiken gevallen bladeren direct weg te harken of te blazen en die vervolgens netjes in de groene container te dumpen. Dat is natuurlijk zonde om al dat organische materiaal zomaar weg te gooien. In die bladeren zitten namelijk veel voedingsstoffen voor de bodem. Het beste is daarom om ze gewoon te laten liggen. Als je gaat gras maaien, maai dan de bladeren gewoon mee met de laatste maaibeurt voor de winter en hark ze vervolgens tussen de planten. De planten hebben dan heerlijk voedsel voor het volgende seizoen. De bladeren worden door schimmels, bacteriën en kleine diertjes afgebroken. Vervolgens zorgen regenwormen ervoor dat ze in de grond terecht komen. Let wel, dit geldt alleen voor bladeren van inheemse bomen en struiken. Materiaal van elders kunnen ze niet verteren.
-
Laat bessen en fruit hangen of liggen
Aan veel planten, zoals de klimop, zitten nog volop bessen. Veel vogels zijn hier heel blij mee. Wil je de klimop snoeien, doe dat dan pas in het voorjaar. Dan hebben de vogels nog een hele tijd voldoende voedsel met al die heerlijke bessen. Datzelfde geldt voor fruitbomen of druiven in je tuin. Laat de vruchten gewoon hangen of laat ze op de grond liggen. Veel vogels en insecten kunnen hier nog lange tijd van genieten.
-
Verzamel zaden en vruchten
Alle bomen, struiken en planten maken zaden en vruchten aan. In het najaar kun je deze mooi verzamelen om ze nu of in het voorjaar in je tuin te zaaien of te planten. Maar beter kun je ze nog eventjes laten hangen, want het is ook voedsel voor de dieren. Bijvoorbeeld gaaien en eekhoorns leggen nu hun wintervoorraad aan met onder andere beukennoten en hazelnoten.
-
Maak van één plant meerdere plantjes
Veel planten maken in het groeiseizoen nakomelingen voor het volgende jaar. Hierdoor wordt de pol vaak te groot voor zijn huidige plek. Je kunt deze plant dan prima scheuren. Dat doe je door de pol er in zijn geheel uit te spitten en hem daarna met een spade in stukken te scheuren. Deze verschillende stukken kun je dan weer op een ander mooi plekje in je tuin planten. Zo hebben ze het jaar erop weer voldoende ruimte om te groeien.
-
Verplaats planten naar een nieuwe plek
Sommige planten, zoals stokrozen en dagkoekoeksbloemen, zijn 2-jarig. Je ziet dan in het eerste jaar alleen de rozetten, maar in het 2e jaar zie je ze volop bloeien. In de herfst kun je de rozetten prima verplaatsen zonder al te veel schade aan de plant aan te richten. Heb je veel rozetten, dan kun je ze het beste uitdunnen. Als je ze zelf niet kunt gebruiken, kun je ook de buren, vrienden of familie blij mee maken.
-
Maak nestkastjes schoon
Zodra het broedseizoen voorbij is, kun je de nestkastjes schoonmaken. Doe dat het liefst voordat de echte kou begint, want volgens kunnen zo’n kastje ook gebruiken als slaapplek tijdens de koude dagen. Haal de oude nestjes eruit en borstel het even schoon met een borstel en wat water. Laat het kastje daarna eventjes drogen, repareer het waar nodig en hang het vervolgens weer terug.
-
Onderhoud je vijver
Je hebt verschillende waterplanten nodig om je vijver goed te laten functioneren. Deze waterplanten groeien echter als kool. Voordat je het weet zit heel je vijver dichtgegroeid. In de herfst kun je deze planten eens eventjes flink uitdunnen. Je kunt prima tot een derde van elke plant weghalen. Leg ze daarna uitgespreid een tijdje op de kant, vlakbij het water. Op die manier geef je de waterinsecten even de tijd om weer terug in de vijver te kunnen kruipen.